Een tekst moet oprolbaar zijn. Begin met het belangrijkste. Schrijf eenvoudig alsof je je verhaal aan een bekende vertelt. Schrijf actief. Dat geldt voor een nieuwsbericht én voor een online tekst. Ik noem dit de basisprincipes voor het schrijven van een tekst. Punt! Je hebt zojuist het belangrijkste uit deze column gelezen. Als ik je hierna niet meer kan boeien, dan heb je toch meegekregen wat ik kwijt wilde. En dat is nou net waar het om gaat.
“Begin met het nieuws,” roep ik nu tegen collega’s. Ruim 22 jaar nadat ik voor het eerst voet zette in het gebouw aan de Ravellaan in Utrecht om te starten met mijn studie journalistiek. Ik loop er nog wel eens langs, want ik woon er vlakbij. De School voor de Journalistiek zit er niet meer, maar er staat nog steeds SvdJ op de gevel.
Vroeger
De basisprincipes voor het schrijven van een nieuwsbericht leerde ik van Jan Halkes. Voor deze lessen ‘nieuwsbericht schrijven’ moest je je typemachine meenemen. Dat ik een elektrische typemachine had, was al heel wat. Veel medestudenten kwamen naar de les met zo’n enorm en mechanisch “ragding”. Je kent het wel, niet te tillen en zo eentje waarvoor je echt sterke vingers moest hebben. Kun je je de herrie voorstellen? Facebook, Twitter en Microsoft Word? Dat bestond toen nog niet. Word Perfect bestond nog niet eens. Ook van webredactie had nog nooit iemand gehoord. En telefoontjes pleegden we ‘vroegah’ in een telefooncel. Om maar wat te noemen.
Nu
Tegenwoordig denken veel mensen dat ze kunnen schrijven. Een idee dat niet klopt. Een idee dat is ontstaan doordat Jan en alleman nu toegang heeft tot internet. Iedereen discussieert met elkaar, is altijd en overal bereikbaar en deelt alles met iedereen. Het nieuws ligt op straat en iedereen voelt zich journalist. Of op zijn minst schrijver. Websites met de meest langdradige teksten en het nieuws in de laatste alinea? Ik kom ze regelmatig tegen. Helaas.
Basisprincipes
Jan en alleman kent de basisprincipes niet voor het schrijven van een tekst. Men doet maar wat. Maar die basisprincipes blijven gelden. Dat is in 22 jaar niet veranderd. Ik kom zeer regelmatig mensen tegen die liever complete bloemlezingen of ingewikkelde wetenschappelijke verhandelingen houden en de clou voor het einde bewaren. Man, je bent geen mop aan het vertellen! Een doorn in het oog van menig journalist. Een doorn in het oog van menig webredacteur. Een doorn in mijn oog. Die mensen zou ik graag een ‘lesje Jan Halkes’ cadeau willen doen. Wat denkt Jan en alleman wel?! Jan en alleman is toch zeker Jan Halkes niet?!
Hartelijke groet, Lilian Havermans
Webredacteur
School voor de Journalistiek (SvdJ) van 1991 tot 1996.
Deze column schreef ik voor www.svjgeschiedenis.nl
Lilian Havermans 